Το συγκρότημά μας βρίσκεται αρκετά κοντά στις Θερμοπύλες, όπου ο Βασιλιάς της Σπάρτης, Λεωνίδας και οι τριακόσιοι συμπολεμιστές του έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα. Σήμερα μπορείτε να θαυμάσετε το μνημείο που έχει στηθεί προς τιμήν των αρχαίων ηρώων και να βγάλετε αναμνηστικές φωτογραφίες μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα.
Εδώ θα πούμε λίγα λόγια για την περίφημη μάχη, όπου οι γενναίοι Σπαρτιάτες μαζί με τους 700 Θεσπιείς έμειναν να πεθάνουν οικειοθελώς βάζοντας το καλό της πατρίδας πάνω από τον εαυτό τους. Το 480 π.X o Ξέρξης εξαπέλυσε την δεύτερη Περσική εισβολή στην Ελλάδα. Η στρατιά των Περσών αριθμούσε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες στρατιωτών προερχόμενους από διάφορα έθνη που βρίσκονταν υπό την Περσική κυριαρχία. Κατά τον Ηρόδοτο, ο αριθμός αυτός έφτανε το ένα εκατομμύριο, οι σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν αυτόν τον αριθμό. Όπως και να έχει το σίγουρο είναι ότι η στρατιά του Ξέρξη ήταν τεράστια για τα δεδομένα της εποχής.
Αυτό τον υπεράριθμο στρατό καλούνταν να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες. Η Σπάρτη εκείνη την εποχή ήταν η Ελληνική πόλη-κράτος με τον πιο δυνατό στρατό, έτσι ανέλαβε το βάρος της χερσαίας υπεράσπισης του Ελληνικού εδάφους. Λίγο καιρό πριν την μάχη των Θερμοπυλών οι Σπαρτιάτες είχαν πάρει έναν χρησμό από το μαντείο των Δελφών ο οποίος έλεγε ότι είτε ένας Βασιλιάς της Σπάρτης θα πεθάνει στην μάχη (μια συμφορά που δεν είχε βρει τον πόλη ποτέ πριν) είτε η Σπάρτη θα χαθεί.
Ο Λεωνίδας γνώριζε αυτό τον χρησμό και ήξερε πως ήταν σχεδόν αδύνατο να αντισταθούν με επιτυχία στους Πέρσες την δεδομένη στιγμή. Οι Έλληνες χρειάζονταν περισσότερο χρόνο και φυσικά έμπνευση. Για αυτό τον λόγο αποφάσισε να θυσιαστεί για την πατρίδα του και να εξασφαλίσει την σωτηρία της Σπάρτης και ολόκληρης της Ελλάδος.
Έφυγε λοιπόν για τις Θερμοπύλες παίρνοντας μαζί του μόνο 300 Σπαρτιάτες που αποτελούσαν την Βασιλική φρουρά γνωστοί και ως ιππείς. Στην προκειμένη περίπτωση επειδή γνώριζαν ότι κανείς τους δεν θα γύριζε ζωντανός, επιλέχθηκαν άνδρες που είχαν αρσενικούς απογόνους έτσι ώστε να συνεχιστεί η γενιά τους.
Μαζί με τους Σπαρτιάτες πήγαν και πολεμιστές από άλλες πόλεις της Ελλάδος, όπως η Τεγέα και Θεσπιές. Συνολικά η Ελληνική δύναμη δεν ξεπερνούσε τις εφτά με οχτώ χιλιάδες άνδρες. Απέναντι τους όπως προείπαμε είχαν μια τεράστια για την εποχή στρατιά. Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι οι Έλληνες πήγαν εκεί για να παραδοθούν αμαχητί. Για τρεις ημέρες έδιναν σκληρή μάχη και σταματούσαν όλους τους στρατιώτες που έστελνε εναντίον τους ο Ξέρξης. Ακόμη και οι επίλεκτοι “Αθάνατοι” δεν κατάφεραν να σπάσουν τις γραμμές των Ελλήνων. Μεγάλο ρόλο σε αυτό έπαιξε η φυσιολογία του εδάφους και η στρατιωτική ιδιοφυΐα του Λεωνίδα που είχε την πρόνοια να αντιμετωπίσει τους Πέρσες στα Στενά των Θερμοπυλών όπου ο μεγάλος τους αριθμός ακυρωνόταν και από πλεονέκτημα μετατρεπόταν σε μειονέκτημα.
Ο Ξέρξης είχε αρχίσει πραγματικά να απελπίζεται καθώς δεν έβρισκε τρόπο να διασπάσει το Ελληνικό μέτωπο. Εκείνη την στιγμή παρουσιάστηκε μπροστά του ένας Τραχίνιος που άκουγε στο όνομα Εφιάλτης. Ο Εφιάλτης γνώριζε την περιοχή και προσφέρθηκε να οδηγήσει τους Πέρσες έναντι αμοιβής πίσω από τις γραμμές των Ελλήνων ακολουθώντας ένα κρυφό μονοπάτι πάνω στο Καλλίδρομο όρος. Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν οι Αθάνατοι για να κυκλώσουν τους Έλληνες.
Ο Λεωνίδας έμαθε για την κυκλωτική κίνηση καθώς είχε βάλει τους Φωκείς να φυλάνε το συγκεκριμένο πέρασμα. Έτσι είχε χρόνο να πάρει την απόφασή του. Η απόφασή του ήταν απλή και αμετάκλητη. Θα έδιωχνε όλους τους συμμάχους να γυρίσουν στις πατρίδες τους και θα έμενε ο ίδιος με τους τριακόσιους για να κρατήσουν το πέρασμα και να πεθάνουν πολεμώντας. Οι μόνοι που δεν δέχτηκαν να φύγουν ήταν οι πολεμιστές από τις Θεσπιές οι οποίοι με τον αρχηγό τους τον Δημόφιλο έμειναν μαζί με τους Σπαρτιάτες και έτσι πέρασαν για πάντα στο πάνθεον των ηρώων δίπλα στους τριακόσιους.
Η τελευταία μέρα της μάχης ήταν η πιο σκληρή από όλες. Πλέον οι Σπαρτιάτες και οι Θεσπιείς δεν είχαν σκοπό να πολεμήσουν για να ζήσουν, ήξεραν ότι θα πεθάνουν. Έτσι έκαναν ότι μπορούσαν για να προκαλέσουν μεγαλύτερες απώλειες στον εχθρό πριν συμβεί αυτό. Ο Λεωνίδας σκοτώθηκε στην πρώτη γραμμή και οι Πέρσες προσπάθησαν τέσσερις φορές να πάρουν το σώμα του και όλες τις φορές οι Σπαρτιάτες πολεμιστές κατάφεραν να τους απωθήσουν. Η μάχη συνεχίστηκε περίπου μέχρι το μεσημέρι οπότε και πέθανε και ο τελευταίος Έλληνας πολεμιστής.
Η θυσία αυτή του Λεωνίδα έδωσε την απαραίτητη έμπνευση που χρειάζονταν οι υπόλοιποι Έλληνες προκειμένου να νικήσουν τους Πέρσες μια και καλή στην ναυμαχία της Σαλαμίνας και την μάχη των Πλαταιών και έτσι να τους απωθήσουν από το Ελληνικό έδαφος.
Συνήθως οι διάσημοι ήρωες που έχουν δώσει την ζωή τους για την πατρίδα έχουν μεγάλα μνημεία και μακροσκελής επιθανάτιες επιγραφές. Αυτό δεν ισχύει για τον Λεωνίδα και τους τριακόσιους Σπαρτιάτες. Ο Σιμωνίδης ο Κίος έγραψε τον επιτάφιο τους ακολουθώντας την Σπαρτιάτικη φιλοσοφία του λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν.
Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε
κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.
Μετάφραση. Ξένε, πήγαινε και πες στους Λακεδαιμόνιους ότι ταφήκαμε εδώ υπακούοντας στους νόμους τους.
